The Fergana Valley model was used to study the risk of postcovid interstitial lung disease in patients who have had COVID-19 associated pneumonia with 50% or more of the pulmonary parenchyma affected. Predictors of the formation of postcovid pulmonary fibrosis were determined and a risk assessment scale was developed. It was found that the use of ultrasound scanners in the early postcovid period is informative and is not inferior in terms of predicting fibrosis by serial MSCT.
For the first time on the Fergana Valley model, prognostic markers of the risk of thrombotic complications in COVID-19 patients with type 2 diabetes were studied. It was found that the level of glycemia, the concentration of proinflammatory cytokines IL-6, ferritin and CRP, and the marker of thrombus formation - d dimer, have a prognostic significance, with the maximum prognostic significance of the concentration of CRP. The prognostic significance of ultrasound in the aspect of thrombosis of the branches of the PA in patients with COVID-19 against the background of type 2 diabetes was established. Predictor markers are mean PA pressure, LV myocardial mass index, signs of increased intraventricular pressure in the RV, and evidence of peripheral venous thrombosis.
На современном этапе развития стоматологии дентальная имплантация занимает лидирующее место в системе комплексной реабилитации пациентов с дефектами зубных рядов. Принято считать, что качественно установленный и интегрированный дентальный имплантат должен функционировать не менее 10 лет, удовлетворять пациента в эстетическом и функциональном плане, иметь клиническую стабильность, обладать биосовместимостью по отношению к окружающим тканям. Цель. Повышение клинической эффективностидентальной имплантации путем внедрения в практику компьютерной навигации и контроля лечения.
Кариес, заболевания пародонта, инфекции и травмы могут вызвать резорбцию корней и альвеол постоянных зубов. Эти условия могут привести к отрыву зуба или даже к необходимости удаления зуба. Одним из способов лечения потери зубов является хирургическая имплантация зубов. Остеоинтеграция является ключевым фактором, определяющим успех имплантации зубов, а начальная стабильность имплантата является хорошим показателем эффективности остеоинтеграции. Остеоинтеграция относится к естественной связи между имплантатом и альвеолярной костью. Другими словами, первичная стабилизация имплантата способствует успеху последующей остеоинтеграции, тем самым способствуя долгосрочному успеху. Перед проведением операции по имплантации зубов также необходимо учитывать биомеханические факторы, чтобы повысить первичную стабилизацию после установки.
Mualliflarning ushbu monografiya yozishlaridan asosiy maqsad:
Zarafshon to‘qay biotoplarida o‘suvchi yovvoyi o‘simliklar nematodafaunasining taksonomik va ekologik tarqalish qonuniyatlarini o‘rganishdan iborat.
Qishloq xo‘jalik ekinlariga zarar keltiruvchi nematodalarning ko‘pchiligi avvalo yovvoyi o‘simliklarda yashab, keyin madaniy o‘simliklarga o‘tadilar. Shularning o‘zi ko‘rsatib turibtiki, O‘zbekiston mintaqalaridagi madaniy va shifobaxsh yovvoyi xolda o‘suvchi o‘simliklarining zararkunandalardan bir guruhi bo‘lgan fitogelmintlarni o‘rganish, ularga qarshi kurashish choralarini o‘z vaqtida qo‘llash
O‘zbekiston Respublikasini o‘simlik dunyosini asrash va uning ekologik ahvolini yaxshilashga qo‘shilgan amaliy xissa bo‘ladi. Shuningdek, maxsus kasallik qo‘zg‘atuvchi turlarining tabiiy manbalarini topish va ularning madaniy landshaflariga o‘tishini oldini olish kabi muammolar yechilgan.
Ushbu monografiya universitetlarning biologiya, ekologiya fakulteti bakalavr, magistr yo‘nalishlarida tahsil olayotgan talabalar hamda qishloq xo‘jaligi soxalarida o‘qiyotgan mutaxassislar uchun mo‘ljallangan va o‘simliklarning parazit nematodalardan himoya qiluvchi mutaxassislarga asos bo‘la oladi.
Ўткир ичак инфекциялари муаммоси ҳозирги кунда ҳам педиатрия соҳасида муҳим ўрин тутиб келмоқда. Болаликнинг эрта даврида учраши, кенг тарқалганлиги, ўз кечими жараёнида оғир ва асоратли касаллик шаклларини ривожлантириши ва овқат ҳазм қилиш системасида турли хил инфекцион жараёнларни келтириб чиқариши билан алоҳида аҳамият касб этади (М.С.Григорович, Г.А.Зайцева, 2002й.)
Вирусли диареалар орасида Ротавирус инфекциясининг аҳамияти жуда катта (60-80%). Сўнгги йилларда ўткир ротавирусли ичак инфекцияси билан зарарланиш кескин даражада ортиб бормоқда. Яна шуни таъкидлаб ўтиш лозимки, касаллик асосан қишки-баҳорги мавсумда кўп учрайди (Л.Н.Мазанкова,Н.О.Ильина, О.А.Кондракова, А.М.Затевалов, 2005)
ЖССТ маълумотларига асосан денёда ҳар йили 1 млрд.га яқин диареяли касалликлар қайд қилинади ва ўшбу касалланганлардан 4 млн.га яқинида ўлим ҳолати қайд қилинади. Ўлганлар орасида 14 ёшгача бўлганлари 60 70% ни ташкил этади. Барча ўткир ичак инфекцияларининг 25% дан 60% гача бўлган миқдорини ротавирус инфекцияси чақиради. Ўткир ротавирусли диареядан эса, ҳар йили 2 млн.га яқин одам ўлади (М.И.Горбунова, Н.В.Тикунова, 2008й).
Ротавирусли инфекциянинг юқори контагиозлиги ва ташқи муҳитга чидамлилиги соғлиқни сақлаш муассасаларида катта муаммо туғдиради. Ривожланган мамлакатларда 27%, ривожланаётган мамлакатларда 32% гача касалхона ичида ротавирусли инфекциянинг беморлар орасида юқиши аниқлангани ҳақида маълумотлар бор. Янги туғилган чақалоқлар орасида симптомсиз кечиши ва 25% ҳолатларда саёҳатчилар касаллиги номини олади (А.Б.Горелов).
Ротавирус инфекцияси 5 ёшгача бўлган болалар орасида оғир диареяга сабаб бўлувчи асосий омил саналади ва натижада ривожланмаган давлатларда касалланиш ва ўлим сонини кўпайишига сабаб бўлади (Е.Т.Исакбаева,.Э.Мусабаев, Л.Антил, 2006).
Ҳозирги вақтда Россияда Ртоавирус инфекцияси билан касалланиш доимий ўсиб бормоқда. Бу эса инфекциянинг кенг тарқалганлиги ва патологиянинг ташхисотни анча ривожланганлини билан тушунтирилади (О.В.Тихомирова).
Ротавирус инфекцияси антгенлик хусусиятига кура 5 та гурух ва 9 та серотипларга ажратилади. Бу гурухлар орасида А гурухи ва биринчи тўртта серотипи аҳамият касб этади. 1-4,8,9 серотиплари инсонда касаллик чақиради, 5-7 серотиплари ҳайвонларда аниқланган ва одам учун патоген ҳисобланмайди (Ферьева).
Болаларда ротавирусли гастроэнтеритни эрта аниқланиши касалликни ўз вақтида ва тўғри даволаш (регидратацион, дезинтоксикацион, симптоматик даволаш) ва вируснинг тарқалиш даражасини камайтириш имконини беради. (А.Г. Боковой, Л.Г. Карпович, 2000й.). Касалликнинг давомийлиги ва оқибати ўз вақтида ва тўғри даволашга боғлиқ.
Вирус этиологияли диареяларга ташхис қўйишдаги энг муҳим хусусиятлардан бири бу осмотик турдаги диареядир ва бу ўз навбатида адекват даво чораларини талаб қилади.
Ҳозирги кунда фекаль-орал йўл билан юқувчи вирусли инфекциялар тарқалиши буйича ҳаво-томчи орқали юқувчи инфекциялардан кейинги ўринда туради. Барча касалликларнинг 16% ини ошқазон-ичак трактида вирусли диарея синдроми билан кечадиган касалликлар ташкил қилади. (Р.Х.Жўраев, Э.Т.Мусабоев 2006й.).
Ротавирусли гастроэнтерит касаллигини даволаш чора тадбирлари самарадорлигини ошириш учун жараённинг патогенезини, иммун системасининг айнан қайси қисмида ўзгариш кетаётганлигини билиш муҳим аҳамият касб этади. (М.С. Григорович, Ю.В. Залоторев, Г.А. Зайцева, 2001й.).
Болаларда ротавирусли гастроэнтерит микст шаклда ҳам кенг тарқалган.Ҳар бир микст шаклдаги инфекция келтириб чиқарадиган касалликнинг ўзига хос клиникаси мавжуд бўлиб, эрта ёшдаги болаларда моноинфекция шаклидан кескин фарқ қилади. Бу эса ёш болаларда микст ва моноинфекцион жараёнларни ўрганишда мақсадни тўғри қўйишни талаб қилади.
Клиник ташхисни тасдиқлаш учун ИФА усулида нажасда ротавирус антигенини аниқлаш, микст шаклида эса, нажасда ичакдаги патоген ва шартли- патоген микроорганизмларни бактериологик текширув орқали тасдиқлаш лозим бўлади (Ю.Б. Белан, Н.А. Полянский, 2008й.).
Сўнгги йиллардаги изланишлар шуни кўрсатмоқдаки вирус этиологияли ўткир ичак инфекцияларини клиник кечишида катарал ўзгаришлар аниқланмоқда ва бу ўзгаришларнинг 81,2% улуши ротавирус инфекциясига тегишлидир.(Т.А. Даминов; Л.Н. Туйчиев; Н.У. Таджиева, 2000й.)
Ротовирусли диарея синдроми кузатилган беморларда замонавий диагностика усулларидан фойдаланиб эрта ташҳис қўйиш, лаборатор кўрсаткичлар асосида сифатли ва ишончли маълумотлар олиш борасида услубий тавсиянома ишлаб чиқиш ва амалиётга жорий этиш катта аҳамиятга эгадир.
Mazkur maqolada yoshlarni ma’naviy tahdidlardan himoyalashda oilaning ahamiyati va o’rni haqida batafsil yoritilgan. Farzand tarbiyasida qo’llash zarur bo’lgan usul va tarbiya vositalaridan foydalanish yuzasidan taklif, tavsiya va xulosalar berilgan.